piątek, 5 lipca 2013

Straszne kanji - część 2.

No to czas dalej się "straszyć", ale pierwszy znak (czyli 5 z kolei) należy raczej do tego łagodnego sortu ;)

5. 列 (retsu) - "kolejka, linia"
Starożytna forma:





Starszy zapis - 
Znak składa się z:
- 歹 ("kość")
- 刀 ("miecz, nóż")
Całość oznaczała rozdzielenie nożem zwierzęcych kości i ułożenie ich w linii w celach wróżebnych. Takie wróżby polegały na przyłożeniu rozżarzonego pręta do kości lub skorupy żółwia i odczytaniu wróżby z powstałych pęknięć.
Co prawda dla mnie kości czy szkielet jest raczej z gatunku "fuj" niż "aaaaa!", a być może ktoś reaguje właśnie w ten drugi sposób.

6. 家 (ie, uchi) - "dom"
Archaiczna forma:





Starożytna forma:





Zaraz pewnie ktoś sobie pomyśli: "Co?! Dom? Niby jakim cudem?". No to już wyjaśniam. Sam znak składa się z:
- 宀 element oznaczający ("dach")

- 豕 ("świnia")

Świnia pod dachem? "Phi, mój sąsiad to świnia" - mógłby ktoś pomyśleć, ale tu chodzi o faktyczną świnię ^^. Dawniej ten znak nie oznaczał "dom", ale mauzoleum na cześć przodków zwane mitamaya (obecny zapis - 祖霊舎/廟). Nim zaczynano budowę trzeba było złożyć ofiarę (jakieś zwierzę) dla boga zamieszkującego daną ziemię i ta ofiara stawała się 'kamieniem węgielnym'.
Z czasem oczywiście "dom" stał się miejscem, gdzie pod dachem trzymano swój dobytek - w tym trzodę chlewną ;)

7. 鮮 (azayaka) - "świeży, żywy"
Archaiczna forma:






Starożytna forma:





No i znowu mamy zarzynane zwierzątka (tu: "rybę" [魚] i "owieczkę" [羊] ) jako ofiary dla bóstw lub by ugłaskać złe duchy. Ryba musiała być świeżutka, a owieczka najlepiej jeśli była przyjemnie tłuściutka. Oczywiście ofiary musiały być przyprowadzone/przyniesione żywe, stąd znaczenie.

8. 棄 (suteru) - "porzucić, wyrzucić, poświęcić"
Archaiczna forma:





Starożytna forma:





Góra znaku to odwrócony znak 子 oznaczający "dziecko", a dół to "dwie ręce" i "koszyk" co można zaobserwować w starych formach zapisu. 
Dawniej, gdy urodziło się niechciane dziecko (powodem tego niechcenia mogła być bieda lub brak akceptacji reszty wspólnoty) to takiego noworodka wkładano do koszyka i porzucano w nadziei, że może ktoś go znajdzie i przygarnie.

9. 赤 (aka) - "czerwień"
Ten to ma dopiero okrutną etymologię.
Archaiczna forma:






Starożytna forma:






Pochodzenie znaku odnosi się do bardzo okrutnej formy egzekucji. Skazańca krzyżowano, a następnie opalano (nie całego, a jedynie jego dolną część, stąd w zapisie 'człowiek stoi w ogniu'). Spalona skóra oczywiście pękała co powodowało rozlanie się krwi, a każdy wie jaki kolor ma krew.

10. 化 (ka) - "zmiana, reforma"
Archaiczna forma:






Starożytna forma:

Znak to piktogram przedstawiający pochowanych razem kobietę i mężczyznę. Niby ok, ale gdzie "przemiana"? Ano Chińczycy zauważyli, że jak się kogoś pochowa to z czasem zamienia się w stertę kości.

Ciąg dalszy nastąpi ;)

Źródła:
W. Olszewski "Chiny. Zarys kultury", Poznań, 2003.
http://matome.naver.jp/odai/2129628202362446901?&page=1
http://chinese-characters.org
http://www.yellowbridge.com

3 komentarze:

  1. To się nazywa druga strona medalu ;0;

    OdpowiedzUsuń
  2. czy tylko mi starożytna forma 列 kojarzy sie z męskim członkiem? '-'

    OdpowiedzUsuń