Yoroshiku onegaishimasu - wiele znaczeń małej formuły grzecznościowej

Tak, wiem. Troszkę zaniedbałam blog w ostatnim czasie, ale akurat teraz na uczelni mamy gorący okres przed sesyjny, czyli czas na ostatnie testy (ostatnie przynajmniej w moim przypadku, bo starałam się je sensownie rozłożyć na cały semestr) i poprawki.

Dlatego też, dziś postanowiłam zamieścić post nieco inny, opisujący, nieco wyjaśniający zagadnienie, które każdy uczący się japońskiego spotkał już na samym początku nauki, oraz które co jakiś czas wyskakuje z kolejnych lekcji z innym objaśnieniem. Chodzi oczywiście o tytułowe よろしくお願いします (yoroshiku onegaishimasu).

Uwaga, post jest długi, więc najlepiej zarezerwować sobie nieco więcej czasu na jego przejrzenie.

Formuła grzecznościowa よろしくお願いしますdefiniuje relacje społeczne, dlatego też ma wiele znaczeń. Można powiedzieć, że  występuje ona na dwóch poziomach jej stosowania:

1. Poziom semantyczno – pragmatyczny, czyli taki, który łączy znaczenie wyrazu (stąd semantyka) z jego społecznym i sytuacyjnym funkcjonowaniem w języku (dlatego pragmatyka). Chodzi tu o takie sytuacje jak: prośby, powitania, podziękowania czy okazanie szacunku.

2. Poziom metapragmatyczny -  czyli opisujący prawdziwe użycie w języku, pokazuje zaangażowanie danych osób w relacje społeczne.

To oznacza, że obaj uczestnicy dialogu, wymiany zdań, w której użyjemy よろしくお願いします, definiują jej znaczenie. 

Jeśli ktoś już na tym etapie się zgubił to spokojnie, poniższe przykłady wszystko wyjaśnią ;).

Ok, nim przejdę dalej w swoich długich i nieco zawiłych rozważaniach, to przydałoby się wspomnieć, z czego tak naprawdę składa się よろしくお願いします.

Mamy tu połączenie 2 wyrazów:

- よろしく (yoroshiku) – który jest przysłówkiem od grzeczniejszej formy przymiotnika いい (ii – „dobry”), czyli przetłumaczymy to jako „dobrze”. 

- お願いします – forma ~masu od czasownika する z dodanym rzeczownikiem 願い (negai - „prośba”) + honoryfikatorem (czyli takim „ugrzeczniaczem”) w postaci prefiksu お (o).

Ci, którzy już trochę siedzą w japońskim, to pewnie kojarzą inne słowa z dodanym お, jak お金 (okane) – „(szanowne) pieniądze”, お酒 (osake) – „(szanowny) alkohol”, czyお尻 (oshiri) – „(szanowny) tyłek”. Oczywiście tłumacząc na polski nigdy nie dodajemy tego „szanowny”, bo wyglądałoby to idiotycznie. W tym momencie chodziło mi tylko o pokazanie, czym jest honoryfikator.

Wiemy już jak można przetłumaczyć części składowe całej formuły, ale czy to znaczy, że już bez problemu możemy podać tłumaczenie (najlepiej jedno słuszne) całego よろしくお願いします ? No nie bardzo, bo w zależności od kontekstu, będziemy podstawiać zupełne inne objaśnienie, ponieważ jak wspominałam na początku, formuła występuje na dwóch poziomach jej stosowania.

Jeśli ktoś zajrzy do pierwszego, lepszego japońsko-angielskiego słownika online, to może się spotkać z takimi próbami tłumaczeń:

„please remember me”; „please help me”; „please treat me well”; „I look forward to working with you”.

Powyższe pochodzą ze słownika Weblio (link).

Ja skupiłam się bardziej na przedstawieniu konkretnych tłumaczeń zależnych od konkretnego kontekstu.

Poniższe przykłady wypowiedzi pochodzą z dwóch artykułów autorstwa Japonek  (pełna notka w bibliografii).

1. よろしくお願いします jako formułka wyrażająca obustronny szacunek, a nie zaznaczająca hierarchię. Tu będzie to oznaczać „dziękuję”.

Rozmowa w firmie między podwładnym i przełożonym.

Podwładny – 社長のご案内よろしくお願いします。 (Shachou no goannai yoroshiku onegaishimasu). – „Szefie, dziękuję za przewodniczenie naszej firmie.”

新聞社には私が連絡とりますから。 (Shinbunsha ni wa watashi ga renraku torimasu kara.) – „Więc skontaktuję się z gazetą.”

Przełożony – はい、じゃあ、まあ、そういうことでよろしくお願いします。 (Hai, jaa, maa, sou iu koto de yoroshiku onegaishimasu.) – „Tak, no więc, ja też dziękuję.

2. よろしくお願いします jako formułka powitalna, która przekazuje, że chcemy z kimś być w przyjacielskich i dobrych stosunkach. W podanych sytuacjach jest to tak utarta formułka, że właściwie trudno sobie wyobrazić by jej zabrakło.

·       Kiedy spotykamy kogoś po raz pierwszy, to zwykle naszą wypowiedź kończymy よろしくお願いします. Każdy kto miał styczność z jakimkolwiek podręcznikiem do japońskiego wie, że w takich sytuacjach tę formułę standardowo tłumaczy się jako „Miło mi (pana/panią/cię) poznać.”

·   Na kartkach noworocznych przeważnie widnieje napis 今年もよろしくお願いします (kotoshi mo yoroshiku onegaishimasu), czyli dosłownie „w tym roku też yoroshiku onegaishimasu”, a nie jest to niczym innym jak życzeniem wszystkiego dobrego – „wszystkiego najlepszego w tym/nowym roku"/”proszę byś w tym roku też był dla mnie dobry”/”liczę że w tym roku też między nami będzie dobrze” itp.

3. よろしく jako pozdrowienie.

·  Kiedy chcemy kogoś pozdrowić, to 友達・お母さん・ktośによろしく (tomodachi/haha/ktoś ni yoroshiku) będzie oznaczać „pozdrów kolegę/mamę/kogoś”. Jest to jednocześnie życzenie tej osobie wszystkiego dobrego.

·     Na samym końcu maila, gdy napiszemy よろしくお願いします+ nasze imię i nazwisko, to możemy to przetłumaczyć jak „z poważaniem/ z wyrazami szacunku…”

4. よろしくお願いします jako prośba.

·    Kiedy powierzamy komuś nasze dziecko, np. w przedszkolu, to wtedy よろしくお願いします można przetłumaczyć jako „proszę, zaopiekuj się moim dzieckiem.”

·       Po negocjacjach lub spotkaniu biznesowym, gdy ktoś powie よろしく, to oznacza to: „do widzenia i liczę na ciebie/polegam na tobie”.

·    W reklamach よろしくお願いします będzie oznaczało: „proszę, weź pod uwagę nasz produkt (przy następnych zakupach)”.

Również na opakowaniu czy reklamie produktu, można się spotkać z całym zdaniem: 今後ともご哀願のほどよろしくお願い致します。 (Kondo to mo goaigan no hodo yoroshiku onegaishimasu.) – „Uprzejmie proszę o twoje dalsze wsparcie (dla nas/naszej firmy/produktu)”.

·         Na końcu listu/maila do przełożonego/ wykładowcy często zamieszcza się poniższe zdanie:

今後ともご指導ご鞭撻のほど宜しくお願い申し上げます。 (Kondo to mo goshidou/gobentatsu no hodo yoroshiku onegai moushiagemasu.) – „Uprzejmie proszę o pańskie dalsze rady/wsparcie/zaangażowanie.”

Te powyższe formułki pokazują właśnie metapragmatyczny poziom zawarty w よろしくお願いします, czyli właśnie wspólne, społeczne zaangażowanie się, Dlatego też i te formuły są właściwie nie do usunięcia, nie można się bez nich obejść w przedstawionych kontekstach. Gdyby w przykładzie z produktem czy listem zamienić よろしくお願いします na ください (kudasai – „proszę”) to nagle zniknie nam metapragmatyczne znaczenie tych wyrażeń. Po prostu yoroshiku onegaishimasu nie jest zwykłą prośbą, ale niesie ze sobą coś więcej.

よろしくお願いします jest jednym z tych wyrażeń, którego użycie może pokazać, czy ktoś naprawdę umie "czytać powietrze” 空気を読む (kuuki o yomu), czyli że rozumuje jak Japończycy, potrafi wczuć się w sytuację, czy tylko zna gramatykę bez jakiegokolwiek połączenia języka z kulturą.

Ten post nie zawiera wszystkich możliwych sytuacji, w jakich można się spotkać z よろしくお願いします, ale mam nadzieję, że choć trochę pokazałam bogactwo znaczeniowe tej malutkiej formułki grzecznościowej.

Również mam nadzieję, że po dobrnięciu do końca, nikt nie uznał tego czasu za zmarnowany ^^’.

Bibliografia

Takekuro, M. (2005).Yoroshiku onegaishimasu. Routine practice of the routine formula in Japanese. W tomie pod redakcją Lakoff, R. i Ide, S. Broadening the Horizon of Linguistic Politness. S.87-99.

Suzuki, M. (2000). Please yoroshiku this paper! = I hope you will look kindly on this paper! online

Słownik Weblio